Beyin Tümörleri

Beyin tümörü, beyinde anormal doku büyümesidir. Tümör, ya beyin hücrelerinden ya da vücudun başka bir bölümünden kan yoluyla beyine yayılarak meydana gelir. Beyin tümörü, davranışına göre benign ya da malign olarak adlandırılır. Benign beyin tümörü, iyi sınırlıdır, yavaş büyür ve çevre dokulara yayılarak zarar vermez. Cerrahi olarak çıkartıldıktan sonra genelllikle tekrarlamaz. Malign beyin tümörü ise hızlı bir şekilde büyür, çevre dokulara yayılır, sınırları belirgin değildir. Beyin hücrelerinden kaynaklı tümörlerin, vücudun diğer bölümlerinde olan tümörler gibi diğer organlara yayılımı çok nadirdir. Akciğer, meme, kolon tümörleri beyine en sık yayılım yapan tümörlerdir.

Hastalar, beyin tümörü tanısını ilk öğrendiklerinde doğal olarak panik yaşarlar. Ancak günümüzde yapılan araştırmalar sayesinde; her geçen yıl beyin tümörlerinin tedavisinde ciddi gelişmeler olduğunu bilmelerinde fayda vardır. Ayrıca beyin tümörlerinin, diğer organlarda görülen tümörlere göre tedavi şansları da daha yüksektir.

Benign Beyin Tümörleri Türleri

Kordomalar , 50 ila 60 yaş arasındaki kişilerde en yaygın olan iyi huylu, yavaş büyüyen beyin tümörleridir. En yaygın yerleri kafatasının tabanı ve omurganın alt kısmıdır. Bu tümörler iyi huylu olmalarına rağmen komşu kemiğe invaze edebilir ve yakındaki nöral dokuya baskı yapabilirler. Bunlar, tüm birincil beyin tümörlerinin yalnızca yüzde 0,2'sine katkıda bulunan nadir tümörlerdir.
Kraniyofarenjiyomlar tipik olarak iyi huyludur, ancak beynin derinlerindeki kritik yapıların yakınında bulundukları için çıkarılması zor beyin tümörleridir. Genellikle hipofiz bezinin (vücuttaki birçok hormonu düzenleyen yapı) bir kısmından kaynaklanırlar, bu nedenle neredeyse tüm hastalar bir miktar hormon replasman tedavisine ihtiyaç duyacaktır .
Gangliositomlar , gangliomlar ve anaplastik gangliogliomlar , esas olarak genç erişkinlerde görülen, nispeten iyi farklılaşmış neoplastik sinir hücreleriniiçeren nadir tümörlerdir
Glomus jugulare tümörleri en sık olarak iyi huyludur ve tipik olarak juguler venin tepesinde, kafa tabanının hemen altında yer alır. Glomus tümörünün en yaygın şeklidir. Bununla birlikte, genel olarak glomus tümörleri, baş ve boyun neoplazmalarının sadece yüzde 0,6'sına katkıda bulunur.
Meningiomlar , çok küçük bir yüzdesi malign olmasına rağmen, tüm beyin neoplazmalarının yüzde 10 ila 15'ini oluşturan en yaygın iyi huylu intrakraniyal tümörlerdir. Bu tümörler , beyni ve omuriliği çevreleyen zar benzeri yapılar olan meninkslerden kaynaklanır
Pineositomalar genellikle pineal hücrelerden kaynaklanan ve ağırlıklı olarak yetişkinlerde görülen iyi huylu lezyonlardır. Çoğunlukla iyi tanımlanmış, invaziv olmayan, homojen ve yavaş büyüyenlerdir.
Hipofiz adenomları gliomlar, meningiomlar ve schwannomlardan sonra en sık görülen beyin tümörleridir. Hipofiz adenomlarının büyük çoğunluğu iyi huyludur ve oldukça yavaş büyür. Kötü huylu hipofiz tümörleri bile nadiren vücudun diğer bölgelerine yayılır. Adenomlar, hipofizi etkileyen açık ara en yaygın hastalıktır. Çocuklarda da teşhis edilmelerine rağmen, genellikle 30'lu veya 40'lı yaşlardaki insanları etkilerler. Bu tümörlerin çoğu başarıyla tedavi edilebilir.
Schwannomlar erişkinlerde sık görülen iyi huylu beyin tümörleridir. Normalde sinir hücreleri için "elektriksel yalıtım" sağlayan hücrelerden oluşan sinirler boyunca ortaya çıkarlar. Schwannomalar genellikle normal sinirin geri kalanını istila etmek yerine yer değiştirir. Akustik nöromlar , sekizinci kraniyal sinirden veya beyinden kulağa giden vestibülerkoklear sinirden kaynaklanan en yaygın schwannomdur . Bu tümörler iyi huylu olmalarına rağmen büyüyüp sinirlere ve nihayetinde beyne baskı uygularlarsa ciddi komplikasyonlara ve hatta ölüme neden olabilirler. Diğer yerler arasında omurga ve daha nadiren uzuvlara giden sinirler bulunur.

Malign Beyin Tümörleri Türleri

Gliomalar, malign beyin tümörlerinin yüzde 78'ini oluşturan en yaygın yetişkin beyin tümörü türüdür. Beynin glia adı verilen destek hücrelerinden ortaya. Bu hücreler astrositlere , ependimal hücrelere ve oligodendroglial hücrelere bölünmüştür. Glial tümörler şunları içerir:

Astrositomlar , tüm birincil beyin ve omurilik tümörlerinin yaklaşık yarısını oluşturan en yaygın gliomadır. Astrositomlar, beynin destekleyici dokusunun bir parçası olan astrosit adı verilen yıldız şeklindeki glial hücrelerden gelişir. Her yaştan insan astrositom geliştirebilir, ancak yetişkinlerde, özellikle orta yaşlı erkeklerde daha yaygındır. Beynin tabanındaki astrositomlar çocuklarda veya genç insanlarda daha yaygındır ve çocukların beyin tümörlerinin çoğunluğunu oluşturur. Çocuklarda, bu tümörlerin çoğu düşük dereceli olarak kabul edilirken, yetişkinlerde çoğu yüksek derecelidir.
Ependimomlar ventriküler sistemi kaplayan ependimal hücrelerin neoplastik transformasyonundan türetilir ve tüm beyin tümörlerinin yüzde iki ila üçünü oluşturur.
Glioblastoma multiforme (GBM) , glial tümörlerin en invaziv tipidir. Bu tümörler hızla büyüme, diğer dokulara yayılma ve kötü prognoza sahip olma eğilimindedir. Astrositler ve oligodendrositler gibi birkaç farklı hücre türünden oluşabilirler. GBM, 50 ila 70 yaş arasındaki kişilerde daha yaygındır ve erkeklerde kadınlardan daha yaygındır.
Medulloblastomlar genellikle beyincikte , en sık olarak çocuklarda ortaya çıkar. Yüksek dereceli tümörlerdir, ancak genellikle radyasyon ve kemoterapiye duyarlıdırlar.
Oligodendrogliomlar , beynin kablolaması için yalıtım olan miyelin yapan hücrelerden türetilir.

Diğer Beyin Tümör Türleri

Hemanjioblastomlar, genellikle serebellumda yerleşim gösteren yavaş büyüyen tümörlerdir. Kan damarlarından köken alırlar, büyük olabilirler ve sıklıkla bir kist ile birlikte bulunurlar. Bu tümörler en çok 40 ila 60 yaşları arasındaki kişilerde görülür ve erkeklerde kadınlardan daha sık görülür.
Rabdoid tümörler , merkezi sinir sistemi boyunca yayılma eğiliminde olan nadir, oldukça agresif tümörlerdir. Genellikle vücutta, özellikle böbreklerde birden fazla bölgede görülürler. Küçük çocuklarda daha yaygındır, ancak yetişkinlerde de ortaya çıkabilir.

Pediatrik Beyin Tümörleri

Çocuklardaki beyin tümörleri tipik olarak yetişkinleri etkileyenlerden farklı dokulardan gelir. Yetişkin beyni tarafından oldukça iyi tolere edilen tedaviler (radyasyon tedavisi gibi), özellikle beş yaşından küçük çocuklarda, bir çocuğun beyninin normal gelişimini engelleyebilir.

Pediatrik Beyin Tümörü Vakfı'na göre , ABD'de yaklaşık 4.200 çocuğa beyin tümörü teşhisi konuyor. Beyin tümörü teşhisi konan çocukların yüzde yetmiş ikisi 15 yaşından küçüktür. Bu beyin tümörlerinin çoğu posterior fossada (veya sırtta) büyür. Çocuklar genellikle hidrosefali (beyinde sıvı birikmesi) gelişir veya yüz, kol ve bacakta felç gelişebilir.

Bazı beyin tümörü türleri çocuklarda yetişkinlerden daha yaygındır. Pediatrik tümörlerin en yaygın türleri medulloblastomlar, düşük dereceli astrositomlar (pilositik) , ependimomlar, kraniyofarenjiyomlar ve beyin sapı gliomlarıdır.

Beyin Tümörü Nasıl Meydana Geliyor?

Yapılan çalışmalar şunu gösteriyor ki, hücre siklusunu kontrolünü sağlayan genlerde meydana gelen anormallik , kontrolsüz hücre çoğalmasına neden olmaktadır. Nörofibromatozis, von Hippel-Lindau hastalığı, Li-Fraumeni sendromu, retinoblastoma gibi genetik hastalıklarda santral sinir sistemi tümörü gelişme riski yüksektir. Araştırmalarda, çocukları beyin tümörü olan ailelerin, geçmişte kimyasal maddelere maruz kaldıkları gözlenmiştir. Bazı kimyasallar, kanserden koruyan gen yapılarını değiştirebilir. Petrol rafinelerinde, lastik üretiminde çalışanlar ve kimyagerler, tümörlerin bazı tiplerinde yüksek insidansa tespit edilmiştir. Fakat kimyasal toksinlerin, bu tümörlerle ilişkileri henüz kesin kanıtlanamamıştır.

Beyin Tümörü Belirtileri

Belirtiler kişiden kişiye değişmekle birlikte çoğu belirti beyin içerisinde ya da çevresinde basınç artışına bağlıdır. En sık görülen beyin tümörü belirtileri aşağıda sıralanmıştır:

Baş ağrısı
Kusma (özellikle sabah)
Mide Bulantısı
Kişilik değişiklikleri
Depresyon
Uykuşukluk, sersemlik
Epilepsi(Sara) nöbetleri
Görme kayıpları
Konuşma bozukluğu
Denge kaybı
İşitme kaybı
Kolda ve bacakta kuvvet kaybı

Beyin Tümörü Tanısı

Medikal hikaye, nörolojik muayene sonrası BT, MR, PET gibi yüksek teknolojik cihazlarla kolayca konulabilir.

Beyin Tümörü Tedavisi

Beyin tümörünün tedavisi genellikle ilk etapta cerrahidir. Cerrahideki amaç nörolojik fonksiyonları korurken olabildiğince tümörü çıkarmaktır. Biopsi alınarak tümör hücrelerinin tipi belirlenir. Bu tümörün tipine göre tedaviye radyoterapi ya da kemoterapi eklenir.

Steroidler, özellikle beyin ödemi varlığında verilir. Antiepileptikler epilepsiyi önlemek amacıyla verilir.

Yeni Tedavi Metodları

Stereotaktik radiocerrahi: Tümör bölgesine yüksek dozda radyasyon ışını odaklanır. Kobalt ışınları ya da linear akselaratörden çıkan foton ışınları kullanılır.

Gen terapisi: Virüse eklenmiş özel bir gen beyin tümörünün içerisine enjekte edilir. Daha sonra bu virüsle enfekte olan kanser hücreleri antiviral ilaçla öldürülür.